“Bu kitabı Koçarlı halkı yazdı”

Koçarlılı olan, Iğdır Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi İsmail Abalı, Adnan Menderes Üniversitesi’nde yaptığı yüksek lisans bitirme tezi olarak hazırladığı Koçarlı “Halk Kültürü” isimli kitabını tanıtarak, çoğaltılıp yayılması için destek istedi.

Kitabın ortaya çıkışını anlatan Dr. İsmail Abalı, “Bu çalışmayı 2008-2011 yılları arasında tezli yüksek lisans yaptığım Adnan Menderes Üniversitesi’nde tez konusu olarak ele aldım. Lisans eğitimimden beri hep halk edebiyatı konularına merakım vardı. Çoğu hocalarımız hep kendi yöreleriyle ilgili çalışmışlar. Ben de Koçarlı ile ilgili bir inceleme yaptım, sonra öğrendim ki Aydın’da tüm ilçeler dahil böyle bir çalışma yapılmamış. Ben de Koçarlı’yla çalışmak istedim. Buranın insanı olduğum için insanlarla daha kolay diyaloga geçerim ve bu çalışmayı yapabilirim diye düşündüm” dedi.

“DİL ÇALIŞMASI YAPMAK İSTEYENE KAYNAK NİTELİĞİNDE”

Kitabının içeriği hakkında bilgi veren Dr. Abalı, kitabın başlığını “Halk Kültürü” koyduğunu, içeriğini de folklor ürünleri ve halk edebiyatı ürünleri olarak iki kısma ayırdığını söyleyerek, “Folklor ürünlerinde hayatın geçiş dönemleri dediğimiz doğum, evlenme ve ölüm ile ilgili gelenek görenekleri derledim. Bu derlemeleri de bilgileri topladığımız kişilerin, yörenin ağzıyla kaydettim. Yani ileride dil çalışması yapmak isteyen bir araştırmacı da bu kitabı kaynak olarak kullanabilir. Sonrasında halk inanışları yani batıl inanç olarak bildiğimiz halkın arasında yaygın olarak kabul gören inanışlara yer verdim. Halk mutfağı, Koçarlı’ya özgü yiyecekler içecekler, gıdaların mevsimsel saklama yöntemleri, önceden kullanılan hastaneye gidilemediğinde halkın kendini ve hayvanlarını tedavi ettiği alternatif tıp yöntemleri, düğünlerdeki köy seyirlik oyunları var. Önceden enstrüman, çalgı, davul zurna olmadığı için insanlar kendi kendilerine eğleniyordu, çalıp söylüyordu” diye konuştu.

KOÇARLI’NIN HALK EDEBİYATI ANLATILIYOR

Kitabında Koçarlı yöresi halk edebiyatı unsurlarına yer verdiğini açıklayan Dr. Abalı, “Kitabın ikinci bölümünde ise halk edebiyatımız var. Halk edebiyatında da büyüklerin küçüklere anlattığı masallar, kullandıkları deyimler, atasözleri, sordukları bilmeceler, alkış-kargış dediğimiz dua ve beddualar, fıkralar, tekerleme, ağıt ve ninniler var. Cihanoğlu Camisindeki Osmanlıca mezar taşlarını da Türkçeye çevirip okumaya çalıştım. Köylerin isminin nereden geldiğini, efsanelerimizi anlattım. Ayrıca türbeler ve yatırların özellikleri, hikayelerini derledim” ifadelerini kullandı.

Yöre halkının benimsediği batıl inançlar ve farklı inanışlara da kitabında yer veren Dr. Abalı, “Halkımız İslami zannettiği bazı şeyler eski inanışlara dayanıyor. İslam diniyle ilgisi olmasa da İslamın bir gereğiymiş gibi uygulamaya çalışıyorlar. Çeşitli bölgelerde çeşitli inanışlar var, ya da büyük bir bölgeye yayılmış, hemen herkes tarafından benimsenmiş batıl inançlar var. Bunları da kitabımda derledim” dedi.

“3 YILDA 45 KÖYÜ GEZEREK BİLGİ TOPLADIM”

Yüksek lisans tezi çalışması olarak bitirdiği kitabını 3 yılda tamamladığını aktaran Dr. Abalı, “Normalde yüksek lisans tezi 1 yılda tamamlanır, ben önceden ilgim olduğu için yüksek lisans öğrenimim başladığı andan itibaren araştırmalarımı hep yapıyordum. Bu bilgileri aklıma geldikçe topladım. Lisede, üniversitede bile bir şeyler öğrendikçe kafamın bir köşesine koydum. Bunların mutlaka yazıya geçirilmesi gerektiğini, bilenlerin unutmaması ve unutturmaması gerektiğini düşündüm.  Benim araştırmamı bitirmem 3 yılımı aldı. Ben lisans dersim başlarken derlemeye başladım ve hocama sundum. Hocama gidip tez konumu söylediğimde çok hoşuna gitti. 3 yılda yaklaşık 45 köyü gezerek oradaki insanlardan bilgi almaya çalıştım. Yerel kelimeler sözlüğü olarak, Türkçede bilinmeyen, sadece bu yörede kullanılan kelimelerin listesi de var. Sonuna da konuştuğumuz kişileri belirterek kaynak gösterdim” şeklinde konuştu.

KİTABIN ÇOĞALTILMASI İÇİN DESTEK İSTEDİ

Yüksek lisans tezinin, kitap olarak çoğaltılıp okunmasını isteyen Dr. Abalı, “Bu tezimi önceden beri kitap haline getirmeyi düşünüyordum.  Fakat buralardan bayağı bir süre uzak olduğum için kararsız kalmıştım. Üniversitede çalışan danışman hocam böyle bir fikir ortaya attı. Benim kitabımla birlikte halk hekimliği üzerine iki tez daha vardı, üçünü de bastırabileceğimizi söyledi. Kendisi şu an Büyükşehir Belediyesi ile görüşmeler halinde. Ben halihazırda kitabın baskı aşamasında olduğunu düşünüyorum. Eğer oradan talebimize karşılık gelmezse, ilçe belediyemizden isteyeceğim.  Kitabın ismi Koçarlı, ben de Koçarlı Belediyesi veya Koçarlı Kaymakamlığına müracaat edip, kitabın basılması, çoğaltılması ve gerekli yerlere, kütüphanelere ulaştırılmasını isterim. Gelir elde etmek için değil, gelecek nesillere aktarılması için bunu istiyorum. Sonuçta bu kitabı ben yazmadım, Koçarlı halkı yazdı. Ben sadece yazıya geçirmiş oldum. Onlar da gerektiğinde açıp okuyabilsin diye devlet büyüklerimizden çoğaltılmasını talep ederim” ifadelerini kullandı.

“AYDIN’DA VE DİĞER İLÇELERDE DE BENZER ÇALIŞMALAR OLMALI”

Bu alanda daha fazla çalışmanın yapılması gerektiğine vurgu yapan Dr. Abalı, “Yine de tam anlamıyla her şeyi aktardığımı söyleyemem, mutlaka eksiklikler vardır, konuşamadığım kişiler vardır, konuştuğum kişiler de bazı kültürel unsurları paylaşmayı unutmuş olabilir. Bu alanda daha çok insanın yetişmesi, burada çalışarak Aydın’a hizmet etmesi, diğer ilçelerde de buna benzer çalışmaların yapılmasını isterim” diyerek çağrıda bulundu.